Wat zijn PFOS en PFOA?

De chemische stoffen groep PFAS staat de laatste jaren zwaar in de belangstelling. Dit zijn stoffen die vaak worden gebruikt in de chemische industrie. PFOS en PFOA zijn stoffen die tot de groep PFAS behoren. Ze komen voor in het Nederlandse oppervlaktewater en grondwater. Omdat PFAS moeilijk te zuiveren is uit het water, komen de stoffen ook in kleine deeltjes in ons drinkwater voor. Maar wat zijn PFOS en PFOA precies?

PFAS is de afkorting voor poly- en perfluoroalkylstoffen. De chemicaliën hebben water- en vetafstotende eigenschappen. Ze komen van nature niet op aarde voor, maar worden door de mens gemaakt. Daardoor zijn ze ook niet biologisch afbreekbaar. Ze worden vaak gebruikt in pannen, verf, voedselverpakkingen, jassen, cosmetica, skiwas, smeermiddelen en blusmiddelen.

Wat is PFOS?

PFOS is de afkorting van perfluoroctaan sulfonaten. De stof behoort tot de groep PFAS. PFOS is een onvernietigbare verbinding die water, vet en vuil afstoot. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt in regenkleding en pannen. Ook komt er een hoge concentratie van deze stof voor in het schuim van brandblussers. De stof komt via het afvalwater van fabrieken en bijvoorbeeld wanneer blusschuim na een brand wordt weggespoeld in de grond. Het verspreidt zich verder via kanalen en sloten naar bronnen die voor ons drinkwater worden gebruikt. De stof is vrijwel onvernietigbaar en niet biologisch afbreekbaar. PFOS is ook vrijwel onmogelijk te neutraliseren door chemische behandeling, je kunt het alleen bij zeer hoge temperaturen verbranden.

Wat is PFOA?

PFOA is de afkorting voor perfluoroctaanzuur. Deze stof behoort ook tot de PFAS groep. PFOA heeft een zeer goede olie- en waterafstotende werking. Daarom wordt het vaak gebruikt in bakpapier, vloervernis, textiel, tapijten, tapijtreinigers en pizzadozen. Daarnaast is PFOA een hulpstof bij de bereiding van Teflon, of de anti-aanbaklaag van pannen. In de VS en Europa wordt PFOA sinds 2015 nauwelijks meer geproduceerd. De stof is echter nog steeds te vinden in producten die uit Azië geïmporteerd worden, waar nog grootschalige productie plaatsvindt met deze stof. PFOA komt voor in de bodem en het oppervlaktewater door heel Europa. Dit komt bijvoorbeeld van de DuPont / Chemours fabriek, die jarenlang PFOA heeft verwerkt in producten. Via regen en wind is het stof in een breed gebied rond de fabriek neergedaald en in de bodem terechtgekomen. Het Europese Milieuagentschap publiceerde informatie over PFOA.

Hoe schadelijk zijn PFOS en PFOA voor de gezondheid?

Ondanks het gebrek aan kennis over de lange termijn effecten van PFAS, worden de stoffen geclassificeerd als “Substanties van Zeer Groot Bezwaar”. Ze worden als schadelijk en kankerverwekkend beschouwd. RIVM onderzoekt welke schade PFAS op langere termijn kan veroorzaken. Zowel PFOS als PFOA zijn chemisch en kunnen niet door ons lichaam worden afgebroken. Ze blijven jarenlang in het bloed en de lever. Hoe meer je deze stoffen consumeert, hoe verder het niveau van deze schadelijke stoffen zich in je lichaam ophoopt. Zowel PFOS als PFOA kunnen leverschade veroorzaken, hebben invloed op ons immuunsysteem, zijn schadelijk voor de voortplanting en de ontwikkeling van het ongeboren kind. De stoffen zijn ook mogelijk kankerverwekkend.

Worden PFOS en PFOA in drinkwater aangetroffen?

Ja, zowel PFOS als PFOA worden als verontreinigingen in ons drinkwater aangetroffen. Daarnaast kan het in onze voedselketen terechtkomen door het bespuiten van gewassen in de landbouw en akkerbouw. PFAS zijn stoffen die zich door de lucht, bodem, voedsel en water verspreiden. Een groot deel komt via industriële emissies in het milieu terecht. Regenwater zorgt ervoor dat PFAS in het oppervlaktewater of via de bodem in het grondwater terechtkomen. Rioolwaterzuiveringsinstallaties verspreiden ook PFAS in het oppervlaktewater. Zowel oppervlakte- als grondwater worden als bron voor ons drinkwater gebruikt. PFAS zijn moeilijk te zuiveren uit drinkwater met de huidige zuiveringstechnieken. De concentraties in drinkwater liggen nog ver onder de wettelijke norm en worden daarom niet als schadelijk voor onze gezondheid beschouwd. Wil je toch zeker zijn? Filter dan je kraanwater met ZeroWater, het enige filter dat PFAS uit het water verwijdert. Zo ben je altijd verzekerd van echt schoon drinkwater.